De wettelijke basis voor windmolenparken ontbreekt, zegt Elze van Hamelen. De windturbines die nu gepland zijn kunnen wel 280 meter hoog worden, “bijna zo hoog als de Eiffeltoren”. Door het laagfrequente geluid van deze industriële installaties, ondervindt een derde van de omwonenden ernstige gezondheidsschade. Het wettelijk verplichte MER-onderzoek om milieu- en gezondheidseffecten in kaart te brengen ontbreekt, waardoor de vergunningen niet rechtsgeldig zijn. Desondanks denken bestuurders de plannen te moeten uitvoeren. Stichting Clintel maakte een toolkit om bewoners te ondersteunen, wanneer ze in actie willen komen tegen plannen voor nieuwe windmolenparken.
“De windturbines die nu gepland zijn, zijn niet de turbines van 75 of 100 meter van een aantal jaren geleden, maar het gaat om windturbines van wel 250 of zelfs wel 280 meter. Dus dat is bijna zo hoog als de Eiffeltoren. De Eiffeltoren is een statisch object. Dit zijn gigantische industriële installaties. Er staat gewoon zo’n installatie op een paal enorm veel lawaai te maken. En dat vlakbij soms wel 500 meter van woningen af.” Dat zegt onderzoeksjournalist Elze van Hamelen tijdens een bijeenkomst van Clintel.
Elze van Hamelen, is als onderzoeksjournalist gevraagd voor Clintel een inventarisatie te maken over windturbines. Clintel staat voor ‘Climate Intelligence’ en is een politiek onafhankelijke organisatie die het klimaatbeleid en de energietransitie kritisch en nauwlettend volgt. Van Hamelen maakte een diepte-analyse en publiceerde het rapport ‘Het windmolendrama’. Daarin beschrijft ze de toename, effectiviteit, technische gevolgen en gezondheidseffecten van windturbines.
Belanghebbenden drukken plannen voor windmolenparken door
De plannen voor windmolenparken komen voort uit het klimaatverdrag uit 1992, dat is verwerkt in de Nederlandse Klimaatwet. De invulling van het beleid vindt echter voornamelijk op regionaal niveau plaats, legt Van Hamelen uit. Naast de lokale bestuurders zijn het vooral de belanghebbenden van de windmolenparken die daar aan de overlegtafel zitten, zoals de energiebedrijven en betrokken ngo’s. De bestuurders hebben vaak het gevoel met hun rug tegen de muur te staan, omdat elders al afspraken over de geplande windmolenparken zijn gemaakt. De wettelijk basis ontbreekt echter.
Ernstige gezondheidsschade
Veel bewoners maken bezwaar tegen de grootschalige, industriële windturbines, omdat uit gegevens blijkt dat een derde van de omwonenden te maken krijgen met gezondheidsklachten, zoals hoofdpijnen, migraines, chronische slapeloosheid, hartkloppingen, geheugenproblemen, duizeligheid en oorsuizen. Dit zijn gevolgen van diep doordringende (laagfrequent) geluiden. Laagfrequente geluiden zijn hele lange geluidsgolven die overal doorheen dringen, je hoort ze niet, maar je voelt ze wel. Zoals de trilling van de bas in een discotheek. De ruim 30 procent omwonenden die ernstige hinder van de windturbines ervaren, voelen zich soms zo beroerd dat ze hun leven niet meer op een normale manier kunnen leven, zegt Van Hamelen.
Onderzoek naar effecten op gezondheid en milieu ontbreekt
Het wettelijke ‘voorzorgsprincipe’ zou aanleiding moeten zijn dat wanneer er mogelijk sprake is dat er ernstige schade gaat optreden, men alle effecten op milieu en gezondheid moet gaan onderzoeken en voorzorgsmaatregelen nemen. Alleen bij windturbines gebeurt dat niet. Het zorgvuldigheidsbeginsel uit de bestuurswet schrijft voor dat bestuurders bij een vermoeden op schadelijke effecten een milieueffectrapportage (MER-onderzoek) moeten uitvoeren, om milieu- en gezondheidseffecten in kaart te brengen. Die MER-onderzoeken ontbreken.
Vergunningen voor windturbines zijn niet rechtsgeldig
Van Hamelen concludeert: “Omdat in Nederland geen onderzoek is uitgevoerd en de milieueffectrapportage voor die windturbinenormen ontbreken, zijn die windturbinenormen niet rechtsgeldig. En omdat de vergunningen op basis van die normen zijn verstrekt, zijn die vergunningen niet rechtsgeldig. Dit is vastgesteld in de Delfzijl uitspraak in 2021.” Zodra er een plan is voor een windmolenpark moet er een gezondheidsonderzoek plaatsvinden. “Zolang dat onderzoek niet op een goede manier is gedaan, is er geen wettige basis voor het bouwen van windparken, voor het creëren van kaders voor windparken en voor het afgeven van vergunningen.” De juridische basis voor de windturbinenormen ontbreekt en daarom zijn die normen en de verleende vergunningen aanvechtbaar.
Clintel roept op tot moratorium voor windturbines
Vanwege de schade voor de gezondheid en het milieu pleit Clintel voor een moratorium voor windturbines op land. “Ga je eerst goed informeren over de feiten en ga dan geïnformeerde keuzes maken”, vindt Van Hamelen. In de praktijk blijkt dat bestuurders vaak slecht zijn geïnformeerd en meestal alleen het propagandaverhaal over windenergie kennen. Bewoners die bezwaar willen maken moeten zich vervolgens door een hele papierberg heen worstelen. Men kan niet wachten op Den Haag en hopen dat politici verstandige keuzes gaan maken ten aanzien van windenergie. Ondertussen gaat de bouw van windparken gewoon door. Clintel heeft daarom een handleiding en toolkit opgesteld die bewoners op weg helpen om in actie te komen.
Ella Ster | ellaster.nl
Ontdek meer van Ellaster
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
