Amnesty International heeft een vernietigend rapport geschreven over het politiegeweld en Franse beleid tijdens de Gele Hesjes demonstraties. De mensenrechtenorganisatie eist dat het gebruik van oorlogswapens zoals de LBD40-geweren en GLI-F4 traangasgranaten onmiddellijk moet stoppen.
Waarom het een kleine zes maanden heeft gekost, is me een raadsel. Maar eindelijk heeft Amnesty International zich in ongezouten termen uitgesproken tegen het gebruik van oorlogswapens, die al 25 weken zijn ingezet tijdens de Gele Hesjes demonstraties in Frankrijk. Het gaat met name om het gebruik van LBD40-geweren en GLI-F4 traangasgranaten. Deze wapens hebben al bij talloze Fransen geleid tot ernstige verwondingen, verminkingen, amputaties en handicaps.
De aanleiding tot het rapport
“Volgens officiële statistieken, hebben sinds november 2018, het begin van de aanhoudende Gele Hesjes-demonstraties, meer dan 2.200 demonstranten en 1.500 wetshandhavingsfunctionarissen tijdens deze demonstraties verwondingen opgelopen. Vanaf maart 2019, zijn de organisaties IGPN (Inspection Générale de la Police Nationale) en de IGGN (Inspection Générale de la Gendarmerie Nationale), belast met het onderzoek naar het overmatig gebruik van geweld door politie en gendarmerie.
Ze kregen te maken met 83 klachten die ingediend waren door demonstranten die hun verwondingen wijten aan het gebruik van kinetische impactprojectielen (of rubberen kogels) die worden afgevuurd met de Lanceur des balles de défense, aka LBD40-geweren.” [1]
“Niet-officiële bronnen schatten dat het aantal demonstranten dat door rubberen kogels verwondingen heeft opgelopen hoger is. Volgens gegevens verzameld door de journalist David Dufresne bijvoorbeeld, zou meer dan een derde (282) van de verwondingen onder demonstranten in 753 gevallen zijn veroorzaakt door rubberen kogels. In 32 gevallen zouden de verwondingen zijn veroorzaakt door de traangasgranaat GLI-F4.” [1]
Onrechtmatig gebruik LBD40-geweren en GLI-F4 traangasgranaten
Het LBD40-wapen wordt — in tegenstelling tot de voorschriften — gebruikt om de menigte demonstranten uiteen te drijven. Ook staat het gebruik niet in verhouding tot de noodzaak om het wapen te gebruiken. Het zou volgens de voorschriften alleen gebruikt mogen worden tegen personen die zich schuldig maken aan geweld tegen anderen. Tijdens de Gele Hesjes demonstraties werden de LBD40-kogels echter lukraak op de menigte afgevuurd, waardoor veel onschuldige demonstranten en omstanders geraakt zijn. Bovendien wordt er van dichtbij geschoten en gemikt op het hoofd, dat vaak leidt tot ernstiger letsel, dan wanneer de voorschriften in acht worden genomen. [2]
Volgens Amnesty International hebben inmiddels 23 mensen ofwel het zicht aan één oog, of het hele oog verloren, doordat ze door een rubberen kogel zijn geraakt. Vijf mensen hebben een hand of voet verloren, naar verluidt vanwege GLI-F4 traangasgranaten. Bovendien zijn deze wapens niet precies genoeg. Wetshandhavers kunnen andere demonstranten en omstanders verwonden, zelfs als ze hun wapens richten op mensen die hun fysieke integriteit bedreigen. [1] [2]
Amnesty International acht de Franse regering verantwoordelijk voor het letsel dat bij de Gele Hesjes demonstranten is veroorzaakt. Dit omdat ze, ondanks eerdere aanbevelingen en besluitvorming om deze granaten niet te gebruiken, besloten hebben de voorraad eerst op te maken. [2]
Burgereenheden zijn niet getraind en grootste veroorzaker van letsel
Tot slot lijkt het erop dat politie-eenheden die niet zijn opgeleid in deze specifieke vorm van wetshandhaving, deze wapens massaal hebben gebruikt. De Franse Ombudsman (Défenseur des droits) benadrukt dat één van de problemen voortkomt uit het gebruik van dit wapen door wetshandhaving- en burgereenheden die niet specifiek zijn opgeleid voor handhaving bij demonstraties. Met name eenheden zoals de BAC (Brigades anti-Criminalité) en de CSI (Compagnies de Sécurisation et d’Intérvention), worden in verband gebracht met toenemende risico’s van demonstranten om letsel op te lopen.
Dit als gevolg van een willekeurig of onevenredig gebruik van wapens, waaronder de LBD40-kogels. Volgens officiële statistieken werd ongeveer 85% van de 13.460 rubberen kogels die tijdens de Gele Hesjes demonstraties werden gebruikt, inderdaad afgevuurd door eenheden voor wetshandhaving, die niet waren getraind in handhaving van demonstraties. [1]
De hoofdpunten in het Amnesty International rapport
[dropcap]1 [/dropcap] Amnesty International doet een dringend beroep op de autoriteiten om het gebruik van GLI-F4-traangasgranaten en het gebruik van LBD40 tijdens wetshandhavingsoperaties op te schorten.
[dropcap]2[/dropcap] Amnesty International doet een beroep op wetshandhavers om hun politiestrategieën dringend te herzien om uit de escalerende situatie te komen.
[dropcap]3[/dropcap] Amnesty International doet een beroep op de minister van Binnenlandse Zaken om onmiddellijk wapens te verbieden die niet voldoen aan de principes van noodzaak en evenredigheid; vereisten volgens de Franse wetgeving en het internationale recht.
[dropcap]4[/dropcap] Kinetische impactprojectielen, zoals de LBD40-kogels, kunnen ernstige verwondingen veroorzaken, vooral als men mikt op het hoofd, gezicht en bovenlichaam. Om aan de beginselen van noodzaak en evenredigheid te voldoen — en in het algemeen met eerbied van het recht op leven en persoonlijke integriteit — mogen wetshandhavingsfunctionarissen geen kinetische impactprojectielen gebruiken als algemeen hulpmiddel om een menigte uiteen te drijven. Deze wapens mogen alleen in uiterste nood worden gebruikt om personen te stoppen die geweld tegen andere personen plegen.
[dropcap]5[/dropcap] Omdat het niet waarschijnlijk is dat deze individuen in een menigte nauwkeurig geraakt kunnen worden, is dit wapen ongeschikt om bij een mensenmassa als willekeurig schot af te vuren. Deze kogels mogen bovendien nooit tegen de grond ketsen, omdat dit ze nog onnauwkeuriger maakt.
[dropcap]6 [/dropcap] Kinetische impactprojectielen die met het LBD40-geweer worden afgevuurd, mogen alleen op de borst of ledematen van het doelwit worden afgevuurd en niet op het hoofd. Ze zouden alleen gericht moeten zijn op de lagere delen van het lichaam om blessures te minimaliseren.
[dropcap]7[/dropcap] Alvorens te schieten, moeten wetshandhavings-functionarissen zorgvuldig de context evalueren om, voor zover mogelijk, vast te stellen dat niemand anders geraakt kan worden. Men moet zich ervan verzekeren dat ze niet gericht zijn op een kwetsbaar persoon (bijvoorbeeld iemand die gewond is, zwanger is of een handicap heeft).
[dropcap]8[/dropcap] Omdat in de context van de Gele Hesjes demonstraties niet voldaan kan worden aan bovenstaande voorwaarden vraagt Amnesty International de Franse minister van Binnenlandse Zaken om onmiddellijk het gebruik van de LBD40-projectielen op te schorten.
De Franse overheid en justitie blijft stoïcijns vasthouden aan het gewelddadige beleid
Diverse organisatie en initiatieven hebben al gepoogd om het gebruik van de omstreden wapens te verbieden.
- In december 2017 deed de Franse Ombudsman een oproep om de LBD40-projectielen tijdens de handhaving van demonstraties te verbieden. Dit was een klein jaar voordat de Gele Hesjes-demonstraties aanvingen.
- Eind januari 2019 startte de neurochirurg Laurent Thines een petitie tegen het gebruik van LBD-projectielen. In ongeveer twee weken tijd ondertekenden 80.000 mensen de petitie. Inmiddels hebben ruim 173.000 mensen de petitie ondertekend.
- Op 1 februari 2019 diende een kort geding bij de Raad van State, aangespannen door de Human Rights League, voor een verbod op het gebruik van LBD-projectielen. Het verzoek werd afgewezen.
- In februari 2019 deed de Commissaris voor de Europese Raad van Mensenrechten een dringende oproep bij het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken om het gebruik van de LBD40 op te schorten. Deze dringende aanbeveling is genegeerd door de regering Macron.
- Op 14 februari 2019 werd er in het Europese Parlement een resolutie ingediend over “het recht om vreedzaam te protesteren en het evenredige gebruik van geweld”. De uiteindelijke tekst was echter dusdanig afgezwakt — waarbij alle specifieke termen die zouden kunnen leiden tot een verbod op LBD-projectielen — uit de definitieve tekst gehaald waren. De aangenomen resolutie was bovendien niet bindend.
- Op 3 april 2019 vroegen zes mensenrechtenorganisaties tijdens een hoorzitting de Franse Raad van State om het gebruik LBD-projectielen tijdens Gele Hesjes-demonstraties te laten verbieden door het Constitutionele Hof. De Raad van State oordeelde echter dat de wet al voorzag in het gebruik van wapens “in geval van absolute noodzaak en in een strikt geproportioneerde manier” en alleen tijdens “bijeenkomsten”.
Al deze initiatieven hebben tot nu toe niet geleid tot een aangepast politiebeleid en het verbannen van de omstreden wapens. Zal het recente rapport van Amnesty International daar wel verandering in brengen?
Frankrijk is het enige land in de Europese Unie dat GLI-F4 instant-traangasgranaten gebruikt tijdens wetshandhavingsoperaties. Deze veroorzaken echter dergelijke ernstige verwondingen, dat de levens van de getroffenen een dramatische wending krijgen.
Amnesty International
[dropcap]9[/dropcap] Chemische irriterende stoffen (zoals traangas) mogen alleen in uiterste nood worden gebruikt en enkel voor de verspreiding van een menigte. Dit alleen wanneer het niveau van het geweld zodanig is, dat wetshandhavingsfunctionarissen de dreiging niet kunnen beheersen door zich direct te richten op de gewelddadige individuen.
[dropcap]10[/dropcap] Het doel van het gebruik van traangas moet zijn om de menigte uiteen te drijven. Ze mogen daarom alleen worden gebruikt in gebieden waar mensen de kans hebben om zich te verspreiden en niet in besloten ruimtes of waar uitwegen worden geblokkeerd of beperkt. Er moeten duidelijk hoorbare waarschuwingen worden gegeven voordat ze worden gebruikt en mensen moeten voldoende tijd krijgen om het gebied te verlaten.
[dropcap]11[/dropcap] Amnesty International roept de minister van Binnenlandse Zaken op om het gebruik van de traangasgranaat GLI-F4 voor openbare-orde-situaties te verbieden. Mensen blootstellen aan het effect van traangas en hen niet in staat stellen er onmiddellijk aan te ontsnappen, als ook mogelijk levensveranderende letsels te veroorzaken, moet worden beschouwd als een overmatig gebruik van geweld en kan leiden tot wrede en onmenselijke behandeling. Wapens met dergelijk gecombineerde effecten moeten daarom in de openbare orde worden verboden.
“Mensen blootstellen aan de gevolgen van traangas waarbij ze niet in staat zijn om er onmiddellijk aan te ontsnappen en het gebruik van traangas wat tegelijkertijd mogelijke levensveranderende letsels kan veroorzaken, moet worden beschouwd als een overmatig gebruik van geweld en kan leiden tot wrede en onmenselijke behandeling.”
Amnesty International roept op om GLI-F4-granaten te verbannen
[dropcap]12[/dropcap] De Franse autoriteiten moeten streven naar de-escalatie en pacificatie bij het handhaven van de orde. Deze wapens kunnen niet alleen ernstige schade toebrengen, maar ook leiden tot de escalatie van geweld. Dit kan uiteindelijk veel mensen afschrikken om vreedzaam te komen protesteren, waardoor het recht op vreedzame manifestatie en meningsuiting in twijfel wordt getrokken.
“Explosieve granaten en LBD40 zijn volgens de Franse wetgeving geclassificeerd als oorlogsmateriaal. De inzet van deze wapens en het intensieve gebruik ervan, in de afgelopen maanden en jaren, doen de vraag rijzen over wetshandhavingspraktijken waartoe door de Franse autoriteiten is besloten.”
Franse politie vertoont psychopathische trekjes
Amnesty International bespreekt in het rapport niet expliciet het agressieve en aanvallende gedrag van de politie, mobiele eenheid en de BAC burgereenheden. Ook zonder het gebruik van traangasgranaten en LBD40-geweren is er sprake van buitensporig geweld tegen de overwegend vreedzame demonstranten. Excessief gebruik van de wapenstok kan ook tot ernstig letsel leiden. Er zijn talloze voorbeelden op social media te zien van demonstranten die al op de grond liggen en totaal afgebeuld worden.
Er zijn politieagenten en BAC-milities gezien die met stenen gooiden en zelfs hamers bij zich droegen. En BAC-milities die met staven op Gele Hesje-demonstranten jaagden die de demonstratie al verlaten hadden. Wat heeft dit met ordehandhaving te maken? Getuigen rapporteren dat de politie steeds opzettelijk aanstuurt op een conflict met de demonstranten en dat het geweld escaleert. Deze rapportages worden bevestigd door talloze video’s. Het buitensporige geweld wordt vanuit de autoriteiten niet beteugeld of bestraft. De agenten lijken boven de wet te staan.
Een andere aanpak is noodzakelijk
Dit alles gaat niet veranderen door bepaalde wapens te verbieden. De politie en burgereenheden zijn van hogerhand opgehitst om hard tegen de demonstranten op te treden. Op deze manier komt de vrijheid van meningsuiting en het recht om zich te manifesteren in gevaar.
Amnesty International dringt daarom niet alleen aan om een onmiddellijk einde maken aan het gebruik van de oorlogswapens zoals “om de fysieke integriteit van individuen te behouden”, maar benadrukt ook de verplichting van Frankrijk “om een omgeving te garanderen die iedereen in staat stelt om vreedzaam zijn mening te uiten.”
Ella Ster* | bron: ellaster.nl
Artikelen door mij geschreven mogen alleen 1:1 elders gepubliceerd worden mits de auteur Ella Ster* duidelijk bovenaan of onderaan het artikel staat vermeld. Daarnaast moet er onderaan de vermelding staan: “Bron: www.ellaster.nl”
Header foto: Frederic Legrand – COMEO / Shutterstock.com
Bronnen
[1] Download van Engelse rapport van Amnesty International / PDF
[2] Franse rapport van Amnesty International
[3] De slachtoffers in beeld
[4] Fiorina Lignier
[5] Overzicht van politiegeweld door journalist David Dufresne
[6] Gilets Jaunes Acte 25 — Monsieur Macron heeft feitelijk het pleit al verloren.
Wil je reageren?
Je mag hieronder je reactie plaatsen. Reacties worden gemodereerd en het kan enige tijd duren voordat deze online verschijnen. Alleen respectvolle reacties die bijdragen tot een zinvolle discussie worden toegelaten. Hou het wel kort en to-the-point. Maximaal ± 250 woorden.
Door het plaatsen van een reactie onder een artikel laat je bepaalde gegevens achter op ellaster punt nl. Lees in onze privacyverklaring hoe er met je persoonsgegevens wordt omgegaan.
Ontdek meer van Ellaster
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
